Tierra Adentro

Delmar Penka

(Chiapas, 1990). Ensayista, documentalista y académico tseltal. Doctorando en Ciencias Antropológicas (UAM-I). Becario del programa Jóvenes Creadores del FONCA en dos periodos (2018 y 2021); y del PECDA-Chiapas (2019). Varios de sus ensayos han sido publicados en las revistas Sinfín, Sapiens, Círculo de poesía y Tierra Adentro. Es autor de los libros de ensayos Te sututet ixtabil / El giro de la pelota (Coneculta, 2020) y Ch'ayet K'inal / Las formas de la ausencia (FCE, 2024).
"Lluvia en la costa II". Fotografía de @ojo_de_vidrio, 2008. Recuperada de Flickr. CC BY-NC-ND 2.0
0 621

No’onba yok ja’kä bixánkä k’aytan nap’.
Ilustración realizada por Mildreth Reyes
0 442

La vida es eterna en cinco minutos.
Humo. Fotografía de LuRoGo, 2008. Recuperada de Flickr CC BY-NC-ND 2.0
0 501

Paa tsa’an cafe ra telimu, nta’á paa uvi ka´nu  yutu káka lasu.
"Variedades de maíz", 2007. Fotografía de Alam Ramírez Zelaya. Recuperada de @Alba Sud Fotografía en Wordpress. CC BY-NC-ND 2.0.
0 433

Nakchaxwakkgoyi nkiwi akxni chinchu laa nakatsaanikgoy, nalilakapastakkgoy mpi xlimaaxanatkan nkintachuwin.
"Corazón", 2019. Fotografía de Gerardo Martin Fernandez. Recuperada de Flickr. CC BY-SA 2.0
0 1591

Sjalbon sk’axel jk’aal te jme’ sch’al ta nichimetik sok sk’ayoj baluneb u, k’alal smaliyon ta sti’il k’aal.
"Cuerpo", Carlotta Roma, 2015. Fotografía tomada de Flickr. CC BY-NC 2.0
0 830

Y dijeron los progenitores, los creadores y formadores,  que se llaman Tepeu y Gucumatz:  “Ha llegado el tiempo del amanecer, de que se termine la obra  y que aparezcan los que nos han de sustentar y nutrir ,  que aparezca la humanidad sobre la superficie de la tierra”.
Portada de "Ch’ayet k’inal / Las formas de la ausencia", Delmar Penka. Colección Tierra Adentro, FCE. 2024.
0 1901

CH’AYBIL BILUKETIKCOSAS PERDIDAS K’alal been ta sleel swara ta sti’il sk’inal Matsam te jKajkanantik, la sch’ay schojak’ banti skuchoj cha’k’olsmats’.
Erótica náhuatl, Miguel León-Portilla. Grabado de Joel Rendón.
0 1144

Cosmovisión sexual y erotismo tseltal Xko’laj chakilvo’ ta te’tik li ak’obe, ta sa’ jelavel sbe ta yut jchil; xko’laj cha’kot choyetik li jchu’e, xi’emik ta snak’ sbaik ta snabil nab.