Jaguar
Bolom
Ta xkux yo’onton jkot bolom ta xchankojal vinajel
ta snop xkuxlejal ta yik’ubel osil.
Ta yut sbek’tal
xchi’uk sni’ yich’aktak ta spuk bijila.
yu’un anil chanav.
Ch’ul bolom,
¿k’u yelan cha-ak’otaj ta oxlajuneb banamil?
¿k’u yelan chaxanav ta balunkoj xibalba?
¿k’u yelan chaxanav ta xchanjotal xchikin banamil?
Nak’alot chaxanav bu tsots yik’ xchi’uk bu xchajet sik,
chaxanav ta yut ik’al osil xchi’uk buy k’usitik chk’a’anan.
Vo’ot sk’oponelot ch’ul yajval vinajel chlok’ ta yanal ke,
ch’ul pomot ta sjunlej banamil.
Ch’ul bolom
pajesbil chakomtsanun ta abijilal,
chapajes li jvokole.
Abek’tale ja’ ch’ul ak’obal
yikobinoj li jvokole
yu’un mu xi xanav ta at o’ntonal.
JAGUAR
Un jaguar reposa en el cosmos,
medita en la oscuridad.
Su cuerpo es el punto exacto donde se halla la sabiduría,
con sus garras y su inmensa agilidad
propaga conciencia.
Animal sagrado,
¿cómo danzas en los trece niveles del universo?,
¿cómo recorres los nueve niveles del inframundo?,
¿cómo navegas a los cuatro puntos cardinales?
Eres un misterio que vaga entre lo fétido y lo frío,
te propagas en la oscuridad y la putrefacción.
Eres tú la plegaria misma, el rezo que se agrieta en mis labios,
incienso que se esparce en la eternidad.
Jaguar,
me dejas suspendida en tu sabiduría,
detienes mi dolor.
Tu piel es la noche que sostiene mi tragedia
para vagar sin pesar alguno.